1. Các dạng bài Nghị luận xã hội thường gặp: 2 dạng:
 Nghị luận về một tư tưởng đạo lý:
- Vấn đề nhận thức: lí tưởng, mục đích sống, nghề nghiệp, ước mơ…
- Vấn đề về đạo đức, tâm hồn, tính cách: lòng yêu nước, lòng nhân ái, vị
tha, bao dung, độ lượng; tính trung thực, dũng cảm, chăm chỉ, cần cù,
thái độ hòa nhã, khiêm tốn; thói ích kỉ, ba hoa, vụ lợi…
- Vấn đề về các quan hệ gia đình: tình mẫu tử, tình phụ tử, tình anh em…
- Vấn đề về các quan hệ xã hội: tình đồng bào, tình thầy trò, tình bạn…
- Vấn đề về cách ứng xử, đối nhân xử thế của con người trong cuộc sống.
 Nghị luận về một hiện tượng đời sống:
- Đề tài nghị luận thường gần gũi với đời sống và sát hợp với trình độ nhận
thức của học sinh: tai nạn giao thông, hiện tượng môi trường bị ô nhiễm,
đại dịch AIDS, những tiêu cực trong thi cử, nạn bạo hành trong gia đình-
trong học đường, phong trào thanh niên tiếp sức mùa thi, cuộc vận động
giúp đỡ đồng bào hoạn nạn, những tấm gương người tốt việc tốt, hiện
tượng lãng phí, lối sống thờ ơ vô cảm, hiện tượng chạy theo thời thượng,
thói dối trá…

2. Kĩ năng làm bài:
 Tạo lập và xây dựng đoạn văn nghị luận:

- Hình thức: Đoạn văn là tập hợp của nhiều câu văn.Bắt đầu bằng chữ
viết hoa đầu dòng và kết thúc bằng dấu chấm. Không được phép xuống
dòng. Các câu được liên kết với nhau bằng phép nối, phép thế, phép
lặp,…Có câu mở, các câu triển khai và câu kết rõ ràng.
- Nội dung: Các câu đều tập trung thể hiện vấn đề nghị luận, hệ thống luận
điểm, luận cứ rõ ràng, chặt chẽ, có sức thuyết phục.
- Kết cấu: Thường được kết cấu theo cách tổng – phân – hợp, diễn dịch
và quy nạp.
 Kĩ năng phân tích, đánh giá, nhận định:
- Huy động các kiến thức xã hội để bày tỏ quan điểm, thái độ, nhận
định riêng của mình trước vấn đề nghị luận.
- Có thể triển khai vấn đề theo nhiều cách khác nhau nhưng phải có lí lẽ
và căn cứ xác đáng, được tự do bày tỏ quan điểm của mình nhưng phải
có thái độ chân thành, nghiêm túc, phù hợp với chuẩn mực đạo đưc xã
hội
và luật pháp quốc tế.

3. Cách làm bài:
 Tìm hiểu đề:
- Xác định dạng đề chính xác: Đề là nghị luận về tư tưởng, về hiện tượng
đời sống hay vấn đề từ tác phẩm?
- Xác định đối tượng, phạm vi nghị luận
- Xác định thao tác lập luận
 Lập dàn ý: Dàn ý tham khảo dạng đề
a. Nghị luận về tư tưởng, đạo lý:
- Câu mở đoạn: Giới thiệu khái quát tư tưởng đạo lý
- Thân đoạn:
+ Giải thích: Tùy theo yêu cầu đề bài có thể có những cách giải
thích khác nhau:

 Giải thích khái niệm, trên cơ sở đó giải thích ý nghĩa, nội dung vấn
đề.
 Giải thích nghĩa đen của từ ngữ, rồi suy luận ra nghĩa bóng,
trên cơ sở đó giải thích ý nghĩa, nội dung vấn đề.

20 ĐỀ NGHỊ LUẬN XÃ HỘI
Đ ề 1: Hãy viết đoạn văn ( khoảng 200 chữ) trình bày quan điểm của anh/chị
về câu nói sau “Đôi khi có thể bạn đi nhầm đường, nhưng nếu bạn vẫn cứ đi,
nó có thể là con đường mới”
Cuộc đời mỗi người tựa như một hành trình dài và không phải lúc nào hành trình ấy cũng
suôn sẻ, dễ dàng, có một danh ngôn cho rằng “ Đôi khi có thể bạn đi nhầm đường, nhưng nếu
bạn vẫn cứ đi, nó có thể là con đường mới” – một lời nhắn gửi đầy ý nghĩa về sự cố gắng, kiên
trì trong cuộc sống. Mỗi chúng ta đều có một mục tiêu, một ước mơ để theo đuổi. Trên hành
trình chinh phục thành công, có biết bao gian nan, khó khăn, chông gai, thử thách, thậm chí cả
thất bại và tuyệt vọng, đó chính là lúc bạn cảm thấy bản thân “đang đi nhầm đường”. Có lẽ công
việc hay cách làm mà bạn đang theo đuổi đã vượt quá sức của bản thân, không phù hợp với hoàn
cảnh. Nhưng “nếu bạn vẫn cứ đi, nó có thể là con đường mới”, cứ cố gắng, cứ vươn lên, khắc
phục mọi thiếu sót,bất chấp mạo hiểm thì cuối cùng, hướng đi và cách làm ấy sẽ mở ra một cánh
cửa mới của những kết quả và giá trị bất ngờ. Đó chính là ý nghĩa mà câu danh ngôn muốn
truyền cảm hứng đến cho chúng ta. Có biết bao người đã đi đến thành công bằng cách ấy. Mark
Zuckerberg – người sáng lập Facebook, mạng xã hội toàn cầu đã có lúc muốn dừng chân bởi quá
nhiều khó khăn đặc biệt là sự phản đối của mọi người. Bởi việc anh từ bỏ Harvard, từ bỏ sự
nghiệp của một vận động viên đấu kiếm để theo đuổi ước mơ chính là một bước đi sai lầm trong
mắt nhiều người. Nhưng rồi chàng trai trẻ ấy vẫn tiếp tục kiên trì, sáng tạo và rồi đạt đến thành
công khi sáng lập được mạng xã hội lớn nhất hành tinh và trở thành tỷ phú khi chỉ chưa đến 30
tuổi. Anh đã chinh phục được “con đường mới” do chính mình kiếm tìm. Đã bao giờ bạn tự hỏi
liệu mình có dám mạo hiểm như thế hay mỗi khi gặp vướng mắc, bạn sẽ lập tức lùi lại và từ bỏ
ước mơ. Nếu không thử vượt qua khó khăn, thử đặt chân đến những “vùng đất mới” mà chỉ phụ
thuộc hay đi theo lối mòn của những người đi trước thì dù có đến đích cũng chỉ là sự lặp lại, bắt
chước người khác mà thôi. Những dấu chân không mang tên chính bạn. Tìm hướng đi mới, sáng
tạo điều chưa có bao giờ cũng cần nhiều nỗ lực và kiên trì, cố gắng hơn cả ngàn lần nhưng vì thế
trái ngọt, sự thành công mà nó mang lại cũng tỏa sáng, có ý nghĩa hơn rất nhiều. Cuộc sống luôn
cần những con người dám nghĩ, dám làm. Là thế hệ trẻ điều này càng trở nên quan trọng hơn bao
giờ hết, trong công việc hay cuộc sống hãy luôn sáng tạo, dám dấn thân vào những thách tức
mới. “Đôi khi có thể bạn đi nhầm đường, nhưng nếu bạn vẫn cứ đi, nó có thể là con đường mới”
đã truyền cho tôi sức mạnh, niềm tin để đi tiếp hành trình tuổi trẻ đang mở ra phía trước, không
dám đi, không sáng tạo thì khó đi đến đích của thành công. Đừng bao giờ để bản thân dừng chân
ở những lối mòn bạn nhé!

Đ ề 2: Trong bài “Thơ tự sự”, nhà thơ Nguyễn Quang Vũ có viết “Hạnh
phúc như bầu trời này vậy / Không chỉ dành cho một riêng ai”. Hãy bày tỏ quan
điểm của anh/chị về ý kiến trên bằng đoạn văn nghị luận ( khoảng 200 chữ)
Trong cuộc sống, mỗi chúng ta đều có một mục tiêu, một ước mơ để theo đuổi. Nhưng có
lẽ, khát vọng lớn lao nhất đó chính là “ Hạnh phúc”. Và nhà thơ Nguyễn Quang Vũ đã dành ngòi
bút của mình để viết nên những lời nhắn gửi ý nghĩa “ Hạnh phúc cũng như bầu trời này vậy /
Không chỉ dành cho một riêng ai” – một thông điệp nhẹ nhàng mà sâu sắc về hạnh phúc. “Bầu
trời” nếu theo cách lý giải thông thường chính là thực thể rộng lớn, vô thủy vô chung, là của
chung tất cả, là bầu khí quyển mà ta hít thở hàng ngày. Còn khi bạn có cảm giác bình an, hài
lòng trong cuộc sống thì đó chính là “hạnh phúc”. Quan niệm “Hạnh phúc như bầu trời” chính là
muốn nhấn mạnh hạnh phúc là món quà của thượng đế dành cho cả nhân loại và vạn vật trên thế
giới. Nhưng cũng vì thế mà không ai có thể ôm trọn được hạnh phúc cho mình. Hạnh phúc luôn
bao bọc quanh chúng ta, càng nhiều người hạnh phúc, bầu trời chung ấy càng rộng lớn. Và ta sẽ
càng gần bầu trời ấy hơn khi ta biết vươn lên và cố gắng. Như vậy, trong cuộc sống, muốn cảm
nhận vầng hào quang rạng ngời của hạnh phúc, chúng ta không chỉ cần nỗ lực, cố gắng mà còn
cả sự san sẻ, giúp đỡ mọi người để hạnh phúc đến muôn nơi. Chúng ta vẫn thường nghĩ hạnh
phúc là đi liền với sở hữu, nghĩa là gắn liền với chữ “có” : có sức khỏe, có tiền bạc, có công việc
ổn định, có gia đình tốt…nhưng chưa chắc những điều đó đã đảm bảo một cảm giác hạnh phúc.
Những cái “có” đó phải chăng rất phù phiếm. Nếu bạn cảm thấy hạnh phúc khi mua được căn
nhà mới liệu cảm giác ấy có kéo dài 1 tuần hay khi nhận được một vị trí cao trong công việc liệu
sẽ hạnh phúc trong bao lâu? Thực tế cho thấy những người hạnh phúc thực sự là người biết cân
bằng và san sẻ. Biết cho đi, biết giúp đỡ người khác thì hạnh phúc sẽ tự tìm đến tâm chúng ta.
Chắc hẳn các bạn đã nghe đến việc làm thiện nguyện của MC Phan Anh. Anh đã bỏ ra hàng trăm
triệu đồng và công sức của mình, đồng nghiệp để mua những món quà cho đồng bào miền Trung
bị lũ lụt. Trước hình ảnh nhân dân có cái ăn, cái mặc sau những ngày bão lũ, nhìn những nụ cười
của họ, anh đã tâm sự rằng “Tôi thực sự cảm thấy rất vui, dù hành trình có nhiều khó khăn nhưng
như có phép màu, tôi chưa từng một lần mệt mỏi”. Có lẽ, khi được cho đi, nhìn thấy nụ cười,
niềm vui của những người nhận lại, đó chính là giây phút hạnh phúc nhất. Bởi lẽ, khi sở hữu quá
nhiều, ta sẽ hao tâm để lo lắng, bảo vệ báu vật của mình, không còn tận hưởng cuộc sống đúng
nghĩa. Nhưng khi biết sẻ chia, bau trời hạnh phúc sẽ ngày càng mở rộng, tỏa ánh nắng ấm áp đến
muôn nơi. Vì vậy, hãy luôn biết quan tâm, yêu thương đến những người xung quanh, hãy luôn
giữ sợi dây liên kết giữa hạnh phúc cá nhân và tập thể. Hãy cùng tôi và mọi người để món quà
mang tên Hạnh phúc quý giá đến với muôn nơi, vượt mọi không gian.